سافت استارتر چیست؟

انواع سافت استارتر 

به طور کلی سافت استارتر ها به سه دسته زیر تقسیم می شوند:

1. آنالوگ بدون حفاظت 
2. آنالوگ با حفاظت
3. دیجیتال 

نحوه نصب سافت استارتر

سافت استارتر دارای سیم بندی قدرت و فرمان است و سه ورودی دارد و سه خروجی دارد که به الکتروموتور وصل می‌شود، خود سافت استارتر برای عملکرد خود به تغذیه مستقل احتیاج دارد یعنی یک فاز و نول باید به آن وصل کنیم.

در مسیر قدرت سافت استارتر تریستور قرار داده می‌شود که پس از گذشت مدت زمانی بای پس (اتصال کوتاه ورودی و خروجی اتصال کوتاه) می‌شوند و تا زمانیکه استارت زده نشود قطع هستند همچنین قبل از سافت استارتر کنتاکتور قرار دارد تا از قطع برق الکتروموتور اطمینان حاصل کنیم.

برق ورودی باید دارای ارت باشد. ارت سافت استارتر باید مجزا ازتجهیزات قدرت با جریان‌های بالا باشد. اندازه کابل ارت مورد استفاده باید با توجه به جدول سایزینگ کابل ارت بر حسب نوع سافت استارتر انتخاب شود.

کابل ارت را به شین ارت یا به چاه ارت با مقاومت کمتر از ۱۰ اهم وصل کنید. همیشه قبل از تماس با قسمت‌های برق‌دار و بدنه سافت استارتر برق ورودی را قطع کنید و بعد از قطع برق نیز حداقل ۳ دقیقه منتظر بمانید تا ولتاژ ذخیره‌شده در برخی از قسمت‌های برق‌دار و خازن‌های موجود در آن خالی شود.

نکات ایمنی در استفاده از سافت استارتر

1. همیشه قبل از تماس با قسمت‌های برق‌دار و بدنه سافت استارتر برق ورودی را قطع کنید  و بعد از قطع برق نیز حداقل ۳ دقیقه منتظر بمانید تا ولتاژ ذخیره‌شده در برخی از قسمت‌های برق‌دار و خازن‌های موجود در آن خالی شود.
2. برق ورودی باید دارای ارت باشد.
3. فیوز مورد استفاده در ورودی سافت استارتر از نوع فیوزهای نیمه‌هادی با سرعت قطع بالا انتخاب شود.
4. برای ارت کردن بدنه از سیم ارت مجزا استفاده کنید و از کابل نول به این منظور استفاده نکنید.
5. تمامی قسمت‌های بردهای الکترونیکی و تجهیزات آن‌ها به الکتریسیته ساکن حساس‌اند. بدون استفاده از دستبند مناسب ارت به این قسمت‌ها دست نزنید.
6. اندازه کابل ارت مورد استفاده باید با توجه به جدول سایزینگ کابل ارت بر حسب نوع سافت استارتر انتخاب شود .کابل ارت را به شین ارت یا به چاه ارت با مقاومت کمتر از ۱۰ اهم وصل کنید.
7. ارت سافت استارتر را با تجهیزات قدرت که با جریان‌های بالا(موتورهای ولتاژ بالا، دستگاه‌های جوشکاری و غیره )کار می‌کنند، مشترک نکنید.
8. درصورتی‌که بیشتر از یک سافت استارتر استفاده می‌شود، ارت آن‌ها باید مطابق استاندارد انجام شود.
9. همیشه بدنه موتور را در تابلویی که سافت استارتر در آن قرار دارد، ارت کنید.
10. سیم خروجی سافت استارتر به موتور بایستی از کابل ورودی، کابل‌های سیگنال و کنترل مجزا شود.

تفاوت استفاده از سافت استارتر و اینورتر

جریان هجومی زیاد به خصوص در موقع راه اندازی می تواند به موتور صدمه بزند. در این مواقع از سافت استارتر استفاده می شود. اما درایو یا اینورتر می تواند موتور را کنترل و سرعت موتور را تغییر دهد.

برای اینکه بتوانیم با توجه به کاربرد مورد نظر بین سافت استارتر و درایو یکی را انتخاب کنیم باید با ویژگی های هر کدام آشنا شویم تا انتخاب دقیق تری داشته باشیم. 

یک سافت استارتر از ۶ تریستور ساخته می شود که به صورت موازی و عکس نصب شده اند تا بتوانند موتور را به آرامی راه اندازی کنند. 

اینورتر از سه بخش تشکیل شده است. یکسوساز، که ولتاژ AC را به DC تبدیل می کند، یک خازن که خروجی یکسوساز را صاف و بدون ریپل تحویل می دهد و مبدل DC به AC که با استفاده از ۶ ترانزیستور IGBT ولتاژ DC را ولتاژ AC با فرکانس و ولتاژ متغیر تبدیل می کند.

در واقع اینورتر یک سافت استارتر است که می تواند سرعت را کنترل کند. پس انتخاب بین سافت استارتر و اینورتر به این مساله بر می گردد که شما تا چه میزان می خواهید روی سیستم خود کنترل داشته باشید؟ برای مثال اگر در کاربرد مورد نظر شما، جریان راه اندازی بسیار بالاست اما بعد از راه اندازی نیازی به کنترل سرعت موتور نیست، پس سافت استارتر برای شما مناسب است . اما اگر بخواهید سرعت را کنترل کنید، حتما باید اینورتر را انتخاب کنید. 

علاوه بر این، از آنجایی که سافت استارتر نسبت به اینورتر تنظیمات کمتری دارد، ارزان تر از اینورتر است.

معیارهای انتخاب سافت استارتر

در هنگام خرید باید مواردی را در نظر بگیرید و چک نمایید. عبارتند از :

• توان الکتروموتور
• شرایط محیطی (در چه محیطی می خواهید استفاده ببرید و تحت چه شرایطی پاسخگو نیاز هستند را چک کنید.)
• حداکثر تعداد استارتر الکتروموتور در دقیقه
• نوع کاربری (آسیاب، همزن، پمپ، سنگ شکن و خردکن ها، کانوایرها، اگزوسترها … )