دیدگاهها
نظرات و سوالات خود را ثبت کنید
کنتاکتور یکی از مهمترین و پرکاربردترین تجهیزات در برق صنعتی و سیستمهای قدرت، است که در ولتاژها و جریانهای مختلفی در بازار ارائه میشوند. از این رو کار اصلی کنتاکتور، کنترل جریان است. وجود کنتاکتور در مدار سبب میشود با به وجود آمدن یک جریان کوچک در ورودی، یک جریان بزرگ در خروجی قطع و وصل شود.
برای خرید انواع کنتاکتور زیمنس، هیمل، کنتاکتور اشنایدر و پارس با مجموعه الکتروثامن در ارتباط باشید. شما می توانید انواع کنتاکتور را با ضمانت کیفیت و اصالت کالا و بهترین قیمت موجود در بازار به صورت حضوری و غیرحضوری از الکتروثامن خریداری کنید.
کنتاکتور یک نوع خاص از رله است اما یک تفاوت پایهای بین کنتاکتور و رله وجود دارد و آن این است که کنتاکتور بیشتر در دستگاههایی کاربرد دارد که ظرفیت تحمل جریان بالاتری دارند درحالیکه رله برای دستگاههایی با جریان پایینتر مورداستفاده قرار میگیرند.
کنتاکتور ساختاری بههمپیوسته دارد و بهراحتی قابلنصب است.
روی هر کنتاکتور یک یا دو کنتاکت فرمان باز و بسته وجود دارد که می توان از آنها در مسیر فرمان و تحقق قسمت های فرمان مدار استفاده کرد. کنتاکتورها برای محدوده جریان های مختلف و در ابعاد و اندازه های مختلف ساخته می شوند. از پرکاربردترین آمپرهای کنتاکتورها می توان از 9 تا 800 آمپر نام برد. همچنین ولتاژ سیم پیچ کنتاکتورها قابل تغییر بوده و در ولتاژهای 24، 48، 110، 220 و 380 ولت متناوب و مستقیم ساخته می شود. سیم پیچ کنتاکتورها در صورت خرابی قابل تعویض است و همچنین می توان از سیم پیچ مناسب برای استفاده در ولتاژهای مختلف مورد نظر استفاده کرد.
یک میدان الکترومغناطیسی هنگام انرژیدار شدن سیمپیچ الکترومغناطیسی تولید میشود. همانطور که در ساختار کنتاکتور مشاهده کردیم، کنتاکت متحرک کنتاکتور به بوبین (میله فلزی) آهنربا متصل میشود. هنگامیکه میدان الکترومغناطیسی تولید میشود، به بوبین نیرو واردشده و به سمت کنتاکت ثابت جابهجا میشود. نیروی تولیدشده توسط سیمپیچ بیشتر از نیروی فنر است. تا زمانی که انرژی سیمپیچ تخلیه نشود، هر دو کنتاکت در این موقعیت باقی میمانند.
پس از تخلیه انرژی سیمپیچ، نیروی الکترومغناطیسی صفر است و بوبین به دلیل نیروی فنر به عقب و حالت نرمال (موقعیت OFF) برمیگردد. کنتاکتورها برای عملکرد قطع و وصل سریع طراحیشدهاند.
ورودی سیمپیچ کنتاکتور میتواند AC یا DC باشد یا در برخی موارد از سیمپیچ یونیورسال (هم AC و هم DC) بهعنوان سیمپیچ الکترومغناطیسی استفاده میشود. برق کمی در کنتاکتها تلف میشود و از یک مدار اکونایزر برای کاهش این اتلاف استفاده میشود.
در حین اتصال و قطع کنتاکتها، یک قوس بین آنها ایجاد میشود. این قوس ممکن است باعث کاهش عمر کنتاکتور شود، زیرا دمای کنتاکتها در این حالت افزایش مییابد. در اثر قوس، گازهای مضر مانند مونوکسید تولید میشود. ازاینرو، روشهای مختلفی برای کنترل و انقراض قوسها استفاده میشود.
کنتاکتورها بر اساس جریان و ولتاژ بار، محدوده کنترل ولتاژ و کاربردی که در موارد مختلف دارند، انتخاب میشوند. اگر میخواهید باز یا بسته بودن کنتاکتها را بررسی کنید، میتوانید با کمک اهممتر این کار را انجام دهید. اهممتر را بین کنتاکتهای ورودی و خروجی متصل کنید، اگر مقدار نشان دادهشده بینهایت است، کنتاکتها بازند و اگر صفر باشد، کنتاکتها بستهاند.
برای خرید کنتاکتور باید به این نکته توجه کنید که این محصولات از سه بخش اصلی تیغه، بوبین، محفظه عایقی و رله حرارتی تشکیلشده است.
تیغههای هر کنتاکتور به دو بخش تقسیم میشود. تیغههای قدرت و تیغههای فرمان. وظیفهی اصلی تیغههای قدرت هدایت جریان الکتریکی پس از هر بار تحریک شدن بوبین از خود است. تیغههای فرمان نیز همانطور که از نامشان مشخص است برای استفاده در مدار فرمان به کار میرود. تیغههای فرمان به دو صورت نرمالی باز و نرمالی بسته بر روی بدنه کنتاکتور تعبیهشدهاند. این تیغهها پس از هر بار تحریک شدن بوبین تغییر وضعیت داده و به حالت عکس تغییر وضعیت میدهند.
بوبین یک هسته مغناطیسی سیمپیچی شده است که نیروی لازم را برای اتصال فیزیکی کنتاکتهای هادی الکتریسیته فراهم میسازد.
این بخش، برای ایزوله کردن بخشهای هادی و خطرناک کنتاکتور و حفظ جان کسانی که با کنتاکتور سروکار دارند، به کار میرود. جنس محفظه معمولاً از مواد عایق الکتریسیته مانند Bakelite, Nylon ۶ و پلاستیکهای سفت شونده در برابر حرارت است.
معمولاً برای حفاظت از بارهایی که به کنتاکتور بسته میشود از رله حرارتی یا بیمتال استفاده میشود. این نوع رلهها در برخی از انواع کنتاکتور بر روی بدنه تعبیهشدهاند و در انواع دیگر بهصورت اختیاری بر روی کنتاکتور بسته میشوند. اگر بار بستهشده به کنتاکتور جریانی بیشازحد مجاز از شبکه بکشد یا ولتاژ ورودی بجای سه فاز دو فاز بشود رله حرارتی عمل میکند و از صدمه زدن به بار الکتریکی جلوگیری مینماید. لازم به ذکر است که رله حرارتی جز اجزای اصلی خود کنتاکتور حساب نمیشود.
۱- فیوزها بعد از قطع خطای مدار، به دلیل ذوب شدن مجدداً قابلاستفاده نبوده و باید تعویض و یا تعمیر شوند. ولی کلیدهای مینیاتوری، بلافاصله بعد از قطع و اصلاح خطای مدار مجدد قابلاستفاده هستند.
۲- دقت قطع در کلید مینیاتوری بهمراتب بالاتر از فیوز است.
۳- کلیدهای مینیاتوری میتوانند جریانهای نشتی بسیار کوچک را که توسط فیوز قابلتشخیص نبوده و ممکن است سبب برقگرفتگی، آتشسوزی شوند را قطع کنند.
۴- کلیدهای مینیاتوری دو عمل حفاظت و کنترل را همزمان انجام میدهند و این یعنی بهجای یک کلید و فیوز در مدارات به کار میروند.
اگرچه که هزینه اولیه کلید مینیاتوری در مقایسه با فیوزها بالاتر است، ولی به علت قابلیت استفاده مجدد، در یک بازه زمانی بلندمدت میتوان از آنها استفاده کرد، درنتیجه استفاده از کلیدهای مینیاتوری بسیار بهصرفهتر از فیوزهاست؛ و همینطور به علت سوختن فیوز در برابر اتصالیهای مدار، مشکلات نصب کنتاکتور و دردسرهای تعویض در هنگام استفاده، استفاده از کلید مینیاتوری بهمراتب راحتتر از فیوز است.
این نوع نخستین نمونه کنتاکتور میباشد که از نواز فلزی ساختهشده و که این نوار در زمان کار وصل خواهد شد. برای استفاده از این کنتاکتور باید یک نفر در مجاورت نوار کنتاکتور قرار بگیرد تا وضعیت سوئیچ را در حالت بسته قرار دهد. این روش مشکلات زیادی را به دلیل خطرناک بودن دنبال خواهد داشت. بیشترین کاربرد کنتاکتور تیغهای در برای کنترل موتورهای برقی میباشد.
کنتاکتورهای تیغه چاقویی خطرات زیادی دارند کنتاکتورهای دستی برای رفع این معایب و خطرات تولید شدند که خطرات کمتری دارند و امکان بهرهبرداری در فضای کوچک با جریان بالا را فراهم میکنند. این کنتاکتور را نمیتوان بهصورت ریموت یا بیسیم کنترل کرد و باید بهصورت دستی کنترل شوند بنابراین، اپراتور بهصورت دستی آنها را روشن و خاموش میکند.
این کنتاکتور از رایجترین انواع کنتاکتور است که به شکل الکترومکانیکی کار میکند. درواقع این وسیله به دخالت انسان در حین کار نیاز ندارد و امکان هدایت آن از راه دور را برای کاربر فراهم میکند. این نوع
کنتاکتور ازنظر مصرف انرژی بهینه میباشد و مقدار کمی جریان برای باز و بسته شدن مدار نیاز خواهد داشت.
امروزه از کنتاکتور در صنایع مختلفی استفاده میشود که در ادامه به برخی از کاربردهای کنتاکتور اشاره خواهیم کرد:
کنتاکتور را بر اساس ویژگی های متعددی همچون؛جریان بار طراحی شده در هر کنتاکت،جریان بیشینه استقامت در برابر خطا،امید به زندگی،ولتاژ و ولتاژ سیم پیچ رده بندی میکنند.
از انواع کنتاکتور های چند منظوره میتوان در فعالیت موتورهای سنگین استفاده کرد و نیز از کنتاکتور مشهور هدف مشخص هم میتوان در استارت موتور کمپرسور تهویه مطبوع و قبیل آن استفاده کرد.
AC-2 : استارت موتورهای حلقه لغزان (slip ring): استارت زدن، خاموش کردن
AC-3 : استارت موتورهای قفس سنجابی و خاموش کردن تنها بعد از اینکه موتور سرعت گرفته باشد. ( ایجاد آمپراژ روتور قفل دار (LRA)، شکست آمپراژ ظرفیت تکمیل (FLA))
AC-4 : استارت موتورهای قفس سنجابی با کار اینچینگ و پلاگینگ. (inching and plugging duty). استارت/توقف سریع. (تشکیل و شکست LRA)
رله ها و بلوک های کنتاکت کمکی طبق IEC 60947-5-1 رده بندی می شوند.
AC-15 – کنترل بارهای الکترومغناطیسی (بیشتر از ۷۲ VA)
DC-13 – کنترل آهنرباهای الکتریکی
مدل های کنتاکتور NEMA برا موتور های ولتاژ پایین کمتر از ۱۰۰۰ ولت مورد استفاده قرار میگیرد و طبق اندازه NEMA مورد رده بندی قرار میگیرد که این یک رده بندی جریان پیوسته بیشینه و یک رده بندی طلق اسب بخار برای موتور های القایی به دست میدهد.
از مهم ترین لوازم جانبی کنتاکتور می توان به تیغه ها یا کنتاکت های کمکی آن که از جلو و بخش جانبی نصب می شوند، نام برد. از دیگر مهم ترین لوازم جانبی کنتاکتور می توان به موارد زیر اشاره کرد:
مهم ترین نکاتی که در زمینه خرید کنتاکتور باید به آن توجه کنید را به صورت لیستی در ادامه آوردیم که پیشنهاد می کنیم قبل از انجام خرید کنتاکتور به این موارد توجه کنید تا بهترین مدل را انتخاب کنید.
همانطور که در قبل گفتیم کنتاکتورها از مهمترین تجهیزات میباشد که انواع مختلف و کاربردهای گوناگون در برق صنعتی دارند. این کنتاکتورها مزیتهایی نسبت به کلیدهای دستی دارند که با انتخاب آنها میتوان از خطرات احتمالی که در روشهای دستی وجود دارد جلوگیری کرد.
از این رو اگر قصد خرید کنتاکتور را داریدُ می توانید به فروشگاه های الکتروثامن در لاله زار مراجعه کنید و یا سفارش خود را به صورت انلاین ثبت کنید.
سلام، ممنونم ازتون. مطالب واقعا مفید و کاربردی بود. انشالله همیشه پایدار باشید.
سلام دوست عزیز، ممنون از نظر شما.
سلام، برق یک کارخانه سه فاز می باشد. آیا برای جدا شدن فازها برای هر فاز یک کنتاکتور باید نصب کنیم؟ ممنون از پاسخگویی.
سلام جناب ساروجی عزیز، برق سه فاز دارای فازهای جداگانه می باشد و لزومی به انجام این کار (جدا کردن فازها) نیست. اما اگر تاکید دارید که از از تجهیزی استفاده کنید، می توانید برای هر فاز کلید مینیاتوری قرار بدهید.
سلام وقتتون بخیر. عالی بود مطلبتون. اگه ممکنه راجع به شیوه نصب کنتاکتور هم مطلبی بزارید.
سلام جناب رحیمی عزیز
روش نصب کنتاکتور به شرح زیر است:
مرحله اول نصب کنتاکتور، انتخاب کنتاکتور مناسب است . سه راه خیلی مهم برای پیدا کردن انتخاب کنتاکتور مناسب و اصل وجود دارد که شامل موارد زیر است:
بررسی میزان اندازه ولتاژ برای تحریک بوبین کنتاکتور بسیار مهم است.
میزان جریان مورد نیاز بار که این جریان در خروجی کنتاکتور قابل اتصال است.
اندازه ولتاژی که شما نیاز دارید به کنتاکتها وصل کنید.
مرحله دوم نصب کنتاکتور، بررسی کنتاکت های کمکی کنتاکتور مورد نیاز است.
در این مرحله وجود یا عدم وجود کنتاکت های کمکی را بررسی کرده زیرا برخی کنتاکتورها ممکن است کنتاکت کمکی داشته باشند.
مرحله سوم نصب، آمادهسازی کنتاکتور برای نشان دادن عملکرد خود است.
در این مرحله از نصب کنتاکتور، این دستگاه را روی جایگاه مد نظر باید نصب کنید و بعد از آن سیمهای قدرت و تحریک را به کنتاکتور برسانید.